Προγράμματα Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας (ΕΕΣ)
Διασυνοριακή Συνεργασία
Η Κύπρος συμμετέχει στο Πρόγραμμα Διασυνοριακής Συνεργασίας με την Ελλάδα με την οποία συνορεύει με θαλάσσια σύνορα. Στο Πρόγραμμα Διασυνοριακής Συνεργασίας Ελλάδα – Κύπρος συμμετέχουν οι Περιφέρειες Κρήτης, Βορείου Αιγαίου και Νοτίου Αιγαίου, ενώ η Κύπρος συμμετέχει στο σύνολο της.
Στόχος του Προγράμματος είναι η οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της διασυνοριακής περιοχής συνεργασίας μέσω της ενίσχυσης της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος, της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και της προώθησης του πολιτισμού, του βιώσιμου τουρισμού και της κοινωνικής οικονομίας. Για την επίτευξη του στόχου αυτού θα υλοποιηθούν έργα στα πλαίσια των ακόλουθων Προτεραιοτήτων:
Προτεραιότητα 1: Προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή με αποδοτική πράσινη ενέργεια, πρόληψη των κινδύνων και μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.
Προτεραιότητα 2: Προώθηση της κοινωνικο-οικονομικής ανάπτυξης μέσω της ενίσχυσης του πολιτισμού, του βιώσιμου τουρισμού και της κοινωνικής οικονομίας.
Προτεραιότητα 3: Μεγαλύτερη ασφάλεια και προστασία στην περιοχή παρέμβασης, μέσω της αποτελεσματικότερης ένταξης προσφύγων και μεταναστών.
Οι συνολικός προϋπολογισμός του Προγράμματος ανέρχεται περίπου σε €57.5 εκ., από τα οποία ποσό ύψους περίπου €46 εκ. προέρχεται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης. Το ποσοστό συγχρηματοδότησης ανέρχεται στο 80%.
Οι δικαιούχοι του Προγράμματος είναι δημόσιοι φορείς συμπεριλαμβανομένων των φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης, οργανισμοί δημοσίου δικαίου και ιδιωτικοί μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί.
Ως Διαχειριστική Αρχή του Προγράμματος έχει οριστεί η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του Στόχου Ευρωπαϊκή Εδαφική Συνεργασία του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων της Ελλάδας, η οποία εδρεύει στη Θεσσαλονίκη.
Διακρατική Συνεργασία
Στο Πρόγραμμα Διακρατικής Συνεργασίας Interreg Euro-Med συμμετέχουν η Κύπρος και περιφέρειες της Γαλλίας, Ιταλίας, Πορτογαλίας, Ισπανίας, η Ελλάδα, η Μάλτα, η Σλοβενία, η Κροατία και η Βουλγαρία.
Στο Πρόγραμμα συμμετέχουν επίσης το Μαυροβούνιο, η Αλβανία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη και η Βόρεια Μακεδονία με πόρους του Μηχανισμού προ-ενταξιακής βοήθειας (IPA) της ΕΕ.
Στόχος του Προγράμματος είναι η συμβολή στη μετάβαση προς μια κλιματικά ουδέτερη και ανθεκτική κοινωνία: η καταπολέμηση των παγκόσμιων αλλαγών που επηρεάζουν τους πόρους της Μεσογείου, διασφαλίζοντας παράλληλα μια βιώσιμη ανάπτυξη και την ευημερία των πολιτών της. Για την επίτευξη του στόχου αυτού θα υλοποιηθούν έργα κάτω από τους ακόλουθους 3 Άξονες Προτεραιότητας:
Προτεραιότητα 1: Έξυπνη Μεσόγειος
Προτεραιότητα 2: Πράσινη Μεσόγειος
Προτεραιότητα 3: Διακυβέρνηση της Μεσογείου
Ο συνολικός προϋπολογισμός του Προγράμματος ανέρχεται περίπου σε €294 εκ., από τα οποία ποσό ύψους περίπου €235 εκ. προέρχεται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και την Προ-ενταξιακή Βοήθεια της ΕΕ. Το ποσοστό συγχρηματοδότησης ανέρχεται στο 80%.
Στο Πρόγραμμα δύναται να συμμετέχουν δημόσιοι φορείς συμπεριλαμβανομένων των φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης, οργανισμοί δημοσίου δικαίου και οργανισμοί ιδιωτικού δικαίου.
Ως Διαχειριστική Αρχή του Προγράμματος έχει οριστεί η Περιφέρεια της Μασσαλίας Provence Alpes Côte d’Azur στη Γαλλία.
Η Κύπρος συμμετέχει στο Πρόγραμμα αυτό μαζί με περιφέρειες της Αιγύπτου, Γαλλίας, Ελλάδας, Ιταλίας, Πορτογαλίας, Ισπανίας, Τυνησίας, Τουρκίας, Αλγερίας, το Ισραήλ, τον Λίβανο, τη Μάλτα, την Ιορδανία και την Παλαιστίνη.
Στόχος του Προγράμματος είναι να συμβάλει στην προώθηση της δίκαιης και βιώσιμης οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής ανάπτυξης η οποία να μπορεί να συμβάλει στην διασυνοριακή ολοκλήρωση και στην αξιοποίηση των περιοχών και των αξιών των χωρών που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα.
Ο συνολικός προϋπολογισμός του Προγράμματος αναμένεται να ανέλθει σε €271,5 εκ. από τα οποία ποσό ύψους €244 εκ. περίπου αφορά συγχρηματοδότηση από την ΕΕ. Το ποσοστό συγχρηματοδότησης φτάνει μέχρι και το 90%.
Στο Πρόγραμμα δύναται να συμμετέχουν δημόσιοι φορείς συμπεριλαμβανομένων των φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης, οργανισμοί δημοσίου δικαίου και οργανισμοί ιδιωτικού δικαίου.
Ως Διαχειριστική Αρχή του Προγράμματος έχει ορισθεί η Περιφέρεια της Σαρδηνίας στην Ιταλία.
Διαπεριφερειακή Συνεργασία
Στο Πρόγραμμα Διαπεριφερειακής Συνεργασίας Interreg Europe συμμετέχουν οι 27 χώρες Κράτη-Μέλη της ΕΕ, η Νορβηγία και η Ελβετία σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
Κύριος στόχος του Προγράμματος είναι η βελτίωση της εφαρμογής των πολιτικών περιφερειακής ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων για θέσεις εργασίας και προγράμματα αναπτυξιακού στόχου, προωθώντας την ανταλλαγή εμπειριών, καινοτόμων προσεγγίσεων και ανάπτυξης ικανοτήτων σε σχέση με τον προσδιορισμό, τη διάδοση και τη μεταφορά καλών πρακτικών μεταξύ των παραγόντων της περιφερειακής πολιτικής. Για την επίτευξη του στόχου αυτού θα υλοποιηθούν έργα κάτω από τον ακόλουθο Άξονα Προτεραιότητας:
Προτεραιότητα 1: Ενίσχυση των θεσμικών ικανοτήτων για αποτελεσματικότερες πολιτικές περιφερειακής ανάπτυξης.
Σημειώνεται ότι τα έργα μπορούν να καλύψουν όλες τους θεματικούς στόχους της Πολιτικής Συνοχής στα πλαίσια του πιο πάνω Άξονα.
Ο συνολικός προϋπολογισμός του Προγράμματος ανέρχεται περίπου σε €474 εκ. από τα οποία ποσό ύψους €379 εκ. προέρχεται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης. Το ποσοστό συγχρηματοδότησης ανέρχεται στο 80% (για τους ιδιωτικούς φορείς 70%).
Δικαιούχοι του Προγράμματος είναι δημόσιοι φορείς συμπεριλαμβανομένων των φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης, οργανισμοί δημοσίου δικαίου και μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί ιδιωτικού δικαίου.
Ως Διαχειριστική Αρχή έχει ορισθεί η Περιφέρεια της Lille Nord-Pas de Calais στη Γαλλία.
Στο Πρόγραμμα URBACT συμμετέχουν και οι 27 χώρες Κράτη-Μέλη της ΕΕ, καθώς και η Ελβετία και η Νορβηγία.
Κύριος στόχος του Προγράμματος είναι η προώθηση της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης παρέχοντας την δυνατότητα συνεργασίας και δικτύωσης μεταξύ των πόλεων για την εξεύρεση λύσεων σε μείζονα αστικά θέματα και βοηθώντας τις αστικές αρχές να αναπτύξουν και να εφαρμόσουν στρατηγικές με ολοκληρωμένο, συμμετοχικό τρόπο.
Ο συνολικός προϋπολογισμός του Προγράμματος ανέρχεται περίπου σε €100 εκ. από τα οποία ποσό ύψους €80 εκ. προέρχεται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης. Το ποσοστό συγχρηματοδότησης για τους κύπριους δικαιούχους θα ανέρχεται μέχρι το 75%.
Ως Διαχειριστική Αρχή έχει ορισθεί η Εθνική Αρχή για την Εδαφική Συνοχή (ANCT) στη Γαλλία.